Το χαλλούμι είναι παραδοσιακό τυρί της Κύπρου, και είναι παγκόσμια γνωστό για τη μοναδική του γεύση και ποιότητα. Είναι ίσως το μοναδικό τυρί που μπορεί κάποιος να το απολαύσει με πολλές παραλλαγές και διάφορους τρόπους ψησίματος.
Το χαλούμι μπορεί να καταναλωθεί: φρέσκο αμέσως μετά την Παρασκευή του, τηγανιτό, στη σχάρα, τριμμένο στις πάστες και συνοδεύει διάφορα φρούτα.
Συνήθως πωλείται σε αεροστεγή συσκευασία μαζί με λίγη από την αλμύρα (νορός) που έχει φτιαχτεί έτσι, ούτως ώστε να διατηρεί την υγρασία του και να παραμένει φρέσκο. Μπορεί να διατηρηθεί επίσης στο ψυγείο ή στην κατάψυξη μέχρι και ένα χρόνο. Αφού χρησιμοποιηθεί μπορεί να διατηρηθεί και πάλι στο ψυγείο τυλιγμένο σε πλαστική μεβράνη μέχρι και την επόμενη χρήση του. Με το τρόπο αυτό αποφεύγεται η περίτωση ξήρανσης του τυριού.
Το χαλλούμι είναι σχετικά χαμηλής πηγής λίπους (να διαγραφεί και απο το αγγλικό) είναι εξαιρετική πηγή πρωτείνης. Είναι επίσης πλούσιο σε ασβέστιο.
Πρόσφατα το Αμερικανικό κέντρο πιστοποίησης τροφίμων απέρριψε την προσφυγή της Δανίας για την αναγνώριση του χαλλουμιού σαν προϊόν Δανέζικης προέλευσης και επικύρωσε την Κύπρο σαν χώρα παραγωγής για το χαλλούμι.
Το χαλλούμι παρασκευάζεται στη Κύπρο εδώ και αιώνες. Παραδοσιακά φτιάχνεται στα χωριά από τις οικοκυρές με κατσικίσιο και πρόβειο γάλα. Αφού μαζευτεί το γάλα μπαίνει σε μεγάλο χάλκινο σκεύος και αρχίζει το ζέσταμα του. Προσθέτονται οι πηκτικές ουσίες και σιγά σιγά αρχίζει να δημιουργείται το τυρί. Με ελαφρές κινήσεις μαζεύεται, στραγγίζεται και κόβεται σε κομμάτια. Επαναφέρεται στο νορό μέχρι να ψηθεί καλά και μετά αφαιρείται, στραγγίζεται, πασπαλίζεται με χοντρό αλάτι και δυόσμο ξηρό, διπλώνεται και διατηρείται σε άλμη.
Χωριάτικο χαλλούμι παρασκευάζεται μέχρι και σήμερα σε όλα τα χωριά της Κύπρου. Διατηρείται σε παραδοσιακά αεροστεγή σκεύη ή στο ψυγείο. Συνήθες φαινόμενο ήταν το σερβίρισμα χαλλουμιού στα παραδοσιακά καφενεία των χωριών για να συνοδεύσουν τον καφέ ή την μπίρα μαζί με φρέσκο αγγουράκι και ντομάτα. Το φρέσκο ειδικά χαλλούμι τρώγεται μαζί με παγωμένο καρπούζι, πεπόνι, σύκα, σταφύλι ή άλλα φρέσκα εποχιακά φρούτα.
Οι λάτρεις του χαλλουμιού συνήθως το προτιμούν φρέσκο, κρύο και χωρίς ιδιαίτερο μαγείρεμα. Πολλοί όμως αρέσκονται και στο ψημένο χαλλούμι. Ίσως να είναι και το μοναδικό τυρί στο κόσμο που μπορεί να καταναλώθεί φρέσκο, ώριμο(πιό σκληρό), ψημένο στη σχάρα, στο φούρνο, τηγανιτό ή ακόμα και βραστό. Λεπτές φέτες χαλλουμιού μπορούν να ψηθούν στη σχάρα, να σοταριστούν με ελάχιστο λάδι στο τηγάνι.
Η ιδιαιτερότητα του τυριού αυτού έγκειται στο γεγονός ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πίτες, σε αλμυρά παρασκευάσματα και τριμμένο στις πάστες. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στην Κύπρο οι γεμιστές ραβιόλες με χαλλούμι και δυόσμο, ένα πιάτο που έχει τις ρίζες του πίσω στον 13ο με 14ο αιώνα. Αν ακόμα βράσετε το χαλούμι σε νερό για 5 λεπτά και αρχίσει να μαλακώνει, χάνει την αλμύρα του, ελατώνει τα λιπαρά του και θεωρείται ως ένας πιο υγιεινός τρόπος διατροφής, με φανταστική γεύση.
Το χαλλούμι συνοδεύει άριστα την μπίρα ή το κρασί και συμπληρώνει κάθε γεύμα της ημέρας.Έχει επίσης καλή διάρκεια συντήρησης καθώς διατηρείται πολύ καλά για 2 τουλάχιστον μήνες στην συντήρηση του ψυγείου ή έναν ολόκληρο χρόνο στην κατάψυξη.